کد مطلب:77498 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:220

خطبه 014-در نکوهش مردم بصره











و من كلام له علیه السلام فی مثل ذلك[1].

یعنی از كلام امیرالمومنین علیه السلام است در مثل آن كلام سابق یعنی درباره ی بصره:

«ارضكم قریبه من الماء، بعیده من السماء.»

یعنی زمین و موطن شما ظاهر و باطن نزدیك است به آب شور و تلخ دریا و دور است از آب شیرین آسمان كه باران رحمت باشد و چنانكه در ظاهر خلقت در كنار

[صفحه 190]

دریای شور تلخ نشسته اید كه به سبب بخار دریا مزاج شما از حد اعتدال بیرون و در جمیع قوی و حواس ناقصید، نیز در باطن طینت بر لب آب شور و تلخ اسفل السافلین نشسته اید، كه باعث خروج[2] از اعتدال دین و ایمان و از فطرت اصلی شما است و چنانكه در ظاهر دورید از باران رحمت امنیت و صحت و سلامت از نكبات، نیز در باطن دورید از باران فطنت و سعادت و سلامت از عقوبات.

«خفت عقولكم و سفهت حلومكم.»

یعنی سبك است عقلهای علمیه ی شما و نادان است عقلهای عملیه ی شما، یعنی در قوه ی علمیه و عملیه ناقص باشید و یا آنكه سبك عقل باشند علمای شما و نادان باشند عقلای[3] شما.

«فانتم غرض لنابل و اكله لاكل و فریسه لصائل.»

یعنی پس شما نشانه اید از برای تیرانداز حوادث و بلیات و لقمه اید از برای خورنده ی اموال كه ارباب استیلاء و جور باشند و كشته شده اید از برای شیران حمله برنده ی سپاه.[4].

[صفحه 191]


صفحه 190، 191.








    1. در برخی از نسخ نهج این كلام را مستقلا و به شماره ی 14 آورده اند و برخی آن را جزء كلام قبل )13( نوشته اند. برای مراجعه ی آسانتر به تبعیت از اغلب نسخه ها به شماره ی 14 آورده شده لیكن در دنباله ی كلام قبل.
    2. چ: خروج شما.
    3. چ: عقلهای.
    4. فریس به معنی كشته شده و كسی یا جانوری است كه بوسیله ی درنده ای گردن و پشتش شكسته باشد و فریسه مذكر است و در اینجا كنایه از شكار هر تازنده و حمله برنده ای است.